Rozwój nowych technologii oraz dynamiczny wzrost cyfryzacji spowodowały, że centra danych stały się jednymi z największych konsumentów energii elektrycznej na świecie. W ciągu ostatnich lat ich zużycie energii wzrosło wielokrotnie, a wraz z rozwojem chmury obliczeniowej, Big Data, sztucznej inteligencji oraz streamingowych serwisów wideo i audio zapotrzebowanie na energię będzie nadal rosło. Wobec wyzwań związanych z globalnym ociepleniem oraz koniecznością ograniczenia emisji CO₂ branża IT coraz bardziej skłania się ku „zielonej energii”. Czy ekologiczne źródła zasilania mogą faktycznie zastąpić tradycyjne źródła energii w centrach danych?
Centra danych a zużycie energii – skala problemu
Centra danych to specjalistyczne obiekty, które zapewniają przestrzeń oraz niezbędną infrastrukturę dla serwerów, pamięci masowych oraz urządzeń sieciowych. Do poprawnego działania wymagają one ogromnych ilości energii elektrycznej – nie tylko do zasilania sprzętu IT, ale również do utrzymania odpowiednich warunków środowiskowych (np. chłodzenia, wentylacji i kontroli wilgotności).
Według raportu International Energy Agency (IEA), centra danych odpowiadają za około 1% globalnego zużycia energii, co porównywalne jest z zużyciem energii przez duże kraje, takie jak np. Holandia czy Belgia. Prognozy wskazują, że udział ten może wzrosnąć nawet do 3% do 2030 roku, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania mające na celu ograniczenie zużycia energii przez branżę IT.
Zielona energia w branży IT – przykłady wdrożeń
Firmy technologiczne już od kilku lat intensywnie pracują nad zmniejszeniem negatywnego wpływu swoich centrów danych na środowisko naturalne. Google, Apple, Facebook czy Microsoft to jedni z największych inwestorów w energię odnawialną. Na przykład Google od 2017 roku deklaruje, że całość swojej działalności globalnej jest zasilana w 100% energią ze źródeł odnawialnych, takich jak energia wiatrowa i słoneczna.
Apple również konsekwentnie inwestuje w energię odnawialną. Ich ogromne centrum danych w Karolinie Północnej zasilane jest w 100% energią ze słońca oraz ogniwami paliwowymi, dzięki czemu firma znacznie ograniczyła emisję dwutlenku węgla.
Innym dobrym przykładem jest Facebook, który już od kilku lat prowadzi projekty związane z odnawialnymi źródłami energii, głównie wiatrowej. Centra danych Facebooka w USA i Europie są zasilane w dużej mierze energią odnawialną, co firma regularnie komunikuje jako ważny element swojej strategii zrównoważonego rozwoju.
Jakie źródła energii odnawialnej są wykorzystywane w centrach danych?
Najczęściej stosowanymi źródłami energii odnawialnej, które sprawdzają się przy zasilaniu centrów danych, są:
- Energia słoneczna – panele fotowoltaiczne montowane na dachach budynków lub w bezpośredniej bliskości obiektu zapewniają stabilne źródło energii, szczególnie w krajach o dużym nasłonecznieniu. Instalacje solarne, mimo początkowo dużych kosztów inwestycyjnych, są coraz bardziej dostępne i opłacalne.
- Energia wiatrowa – jest popularnym wyborem w krajach, gdzie występują korzystne warunki wietrzne. Farmy wiatrowe pozwalają na produkcję dużych ilości energii, zasilając nie tylko pojedyncze obiekty, ale nawet całe kompleksy serwerowe.
- Energia wodna (hydroenergia) – tam, gdzie dostępne są odpowiednie warunki geograficzne, firmy chętnie inwestują w energię pozyskiwaną z hydroelektrowni. Energia wodna jest jednym z najstabilniejszych źródeł odnawialnych, mogących pracować niemal przez cały rok.
- Biomasa i ogniwa paliwowe – niektóre firmy korzystają także z nowoczesnych ogniw paliwowych zasilanych biogazem lub wodorem, co pozwala na niemal całkowitą redukcję emisji szkodliwych gazów do atmosfery.
Wyzwania związane z zieloną energią w branży IT
Choć zielona energia w teorii doskonale nadaje się do zasilania centrów danych, w praktyce pojawia się kilka istotnych wyzwań. Największym problemem jest niestabilność dostaw energii z odnawialnych źródeł. Energia słoneczna czy wiatrowa zależy od warunków atmosferycznych, dlatego centra danych nadal potrzebują wsparcia z konwencjonalnych źródeł lub rozwiniętej infrastruktury magazynowania energii.
Magazyny energii, bazujące głównie na bateriach litowo-jonowych, choć coraz tańsze, nadal generują spore koszty inwestycyjne oraz mają ograniczoną żywotność, co wymaga dalszego rozwoju technologicznego.
czy przyszłość centrów danych będzie zielona?
Nie ulega wątpliwości, że odnawialne źródła energii będą odgrywać coraz większą rolę w branży IT. Potwierdzają to inwestycje globalnych firm technologicznych oraz rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa. Choć pełne przejście centrów danych na zieloną energię wymaga czasu i pokonania technologicznych przeszkód, już teraz jasno widać, że trend ten będzie się umacniał.
W przyszłości wykorzystanie zielonej energii w centrach danych może stać się normą, a inwestycje w ekologiczne technologie nie będą już tylko prestiżowym dodatkiem, lecz koniecznością. Dla całej branży IT oznacza to nową jakość, pozwalającą na dalszy rozwój technologiczny bez negatywnych konsekwencji dla środowiska naturalnego.